Bà Mai Thị Thanh Thủy,60 tuổi,Giám đốc Công ty TNHH Tài Thắng và con trai Lê Tuấn Tú,37 tuổi,Tổng Giám đốc Công ty TNHH TM Quốc tế Tuấn Phát,vừa bị VKSND Tối cao truy tố về tội Vi phạm các quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng,theo Điều 221 Bộ luật Hình sự.

Ba nhân viên của bà Thủy gồm hai nhân viên kế toán Đinh Thị Lan Hương,44 tuổi,Nguyễn Thị Phương,37 tuổi và thủ kho kiêm thủ quỹ Trịnh Thị Thanh Hòa,40 tuổi bị truy tố cùng tội danh.

Cáo trạng xác định,bà Thủy thành lập Công ty Tài Thắng năm 1998,chuyên bán buôn thuốc lá,thuốc lào. Năm 2009,bà tiếp tục thành lập Công ty Tuấn Phát,kinh doanh cùng ngành nghề và để con trai làm tổng giám đốc.

Thực tế hai công ty đều do bà Thủy chỉ đạo hoạt động,cùng chung bộ máy nhân sự kế toán,thủ quỹ,nhân viên kinh doanh,lái xe... và có cùng trụ sở tại quận Hoàn Kiếm.

Từ năm 2017,bà Thủy đã sử dụng hai pháp nhân công ty để ký các hợp đồng làm nhà phân phối cấp 1 và phân phối độc quyền khoảng 30 nhãn hiệu sản phẩm thuốc lá,mua khoảng 418 triệu bao thuốc lá các loại,tổng giá trị 4.519 tỷ đồng của 3 công ty thuốc lá Thăng Long,Sài Gòn và Philip Morris.

Cơ quan công tố cáo buộc,bà Thủy muốn sử dụng số tiền lợi nhuận vào các công việc cá nhân và các hoạt động khác của hai công ty nhưng không có tài liệu,chứng từ để hạch toán chi phí. Bà do đó lợi dụng vị trí là nhà phân phối cấp 1 và nhà phân phối độc quyền để thỏa thuận,yêu cầu khách phải ghi giá trị hàng hóa trên hóa đơn mua bán thấp hơn giá trị thanh toán thực tế 5-12%,sau đó chuyển lại số tiền chênh lệch ngoài hóa đơn cho mình.

Do muốn mua được các sản phẩm thuốc lá từ công ty của bà Thủy để kinh doanh nên 131 công ty,cá nhân tại 31 tỉnh,thành phố phía Bắc đã đồng ý thực hiện theo yêu cầu này.

Đối với số tiền hàng ghi trên hóa đơn,khách sẽ trực tiếp chuyển khoản vào tài khoản của hai công ty. Còn tiền chênh lệch,bà Thủy yêu cầu khách hàng chuyển tiền vào tài khoản cá nhân của người nhà bà hoặc nhân viên công ty. Hai kế toán sau đó trao đổi để các cá nhân nêu trên rút tiền mặt đưa lại cho thủ quỹ Hòa. Thủ quỹ ghi nhận vào bảng kê trên máy tính và sổ tay cá nhân để theo dõi nội bộ.

Nếu khách trả tiền mặt,kế toán Phương báo cho các lái xe giao hàng để họ nhận tiền từ khách sau đó đưa lại tiền cho thủ quỹ quản lý. Thủ quỹ thông báo cho kế toán Phương để trừ công nợ.

Kết quả điều tra xác định,nhóm 5 bị cáo đã thu tổng số 195 tỷ đồng tiền chênh lệch ngoài hóa đơn của 131 khách hàng,từ cuối năm 2018 đến tháng 9/2023.

Toàn bộ số tiền,bà Thủy chỉ đạo kế toán không ghi nhận,hạch toán vào hệ thống sổ sách kế toán,báo cáo thuế,báo cáo tài chính hàng năm của hai công ty. Việc quản lý nội bộ,sử dụng,chi tiêu số tiền do mẹ con bà Thủy quyết định,chỉ đạo.

Kết luận giám định của Cục thuế Hà Nội kết luận,việc các bị can để doanh thu ngoài sổ kế toán,không hạch toán,không kê khai thuế 158 tỷ đồng của Công ty Tài Thắng đã gây thiệt hại 47 tỷ đồng cho Ngân sách Nhà nước. Trong đó,thất thu VAT là 15,8 tỷ đồng; thuế thu nhập doanh nghiệp 31,2 tỷ đồng.

Công ty Tuấn Phát chưa gây thiệt hại,do còn VAT được khấu trừ kỳ trước chuyển sang.

Quá trình điều tra,truy tố,gia đình bà Thủy đã khắc phục hơn 37,6 tỷ đồng,tự nguyện giao nộp 6 sổ tiết kiệm trị giá 4,86 tỷ đồng và hai sổ đỏ. Ba bị can còn lại mỗi người nộp 20 triệu đồng.

Với nhóm 131 khách hàng mua thuốc lá của công ty bà Thủy,VKS xác định họ các "phải đồng ý",thực hiện trả tiền ngoài hóa đơn theo yêu cầu,là hành vi giúp sức cho Thủy thực hiện hành vi phạm tội.

Song những người này không còn lưu giữ tài liệu hoặc có lưu giữ nhưng không đầy đủ; việc theo dõi tiền ngoài hóa đơn trên sổ sách nội bộ của hai công ty bà Thủy không thể xác định được chính xác từng khách hàng trả bao nhiêu tiền ngoài hóa đơn.

Đồng thời,kết quả điều tra đến nay không có căn cứ xác định thiệt hại về thuế của từng khách hàng gây ra. Vì vậy,cơ quan điều tra kết luận không đủ căn cứ xem xét trách nhiệm hình sự đối với các khách hàng này.

Vụ án sẽ được TAND Hà Nội xét xử trong thời gian tới.

Thanh Lam